64. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski

O czym musimy pamiętać...
W stulecie powstania Reduty

Był rok 1919. W Salach Redutowych Teatru Wielkiego w Warszawie
rozpoczęła działalność niezwykła placówka – Teatr Reduta. Jej twórcą był Juliusz
Osterwa – artysta, który w zasadniczy sposób wpłynął na dyskursy i kształty teatru
w dwudziestoleciu międzywojennym. Osterwa wraz z Mieczysławem Limanowskim
byli konstruktorami niezwykle wpływowej idei motorycznej mającej służyć
naprawie i rozwojowi teatru w odrodzonym kraju. Proponowali oni program pełnej
poświęcenia rzemieślniczej i duchowej pracy nad sobą, która miała prowadzić do
metafizycznej w swej istocie transformacji aktora i widza, a w rezultacie także
otaczającego świata. Teatr jest dla ludzi, którym nie wystarcza kościół – twierdził
Osterwa. Najtrwalszą zdobyczą Reduty był jej wysoki zawodowy etos, osiągnięcia
w pracy zespołowej traktowanej jako służba dla sztuki i program walki „ze złem w
teatrze”. Źródła tej idei transgresji i społecznego oddziaływania teatru nietrudno
znaleźć w myśli Mickiewicza, Norwida, Wyspiańskiego i Żeromskiego. W dorobku
Reduty (istniała do 1939 roku) niezwykłym i z niczym innym w Europie
nieporównywalnym, był realizowany od 1924 r we współpracy z wojskiem, koleją i
administracją lokalną, projekt objazdów po miasteczkach kresowych
Rzeczpospolitej z programem narodowego teatru.

W Teatrze Reduta na pierwszym miejscu było SŁOWO. Nie widowiskowa
inscenizacja, nie scenografia i kostium, nie aktorskie gwiazdorstwo, nie starania o
efekt i kokietowanie widowni. SŁOWO miało pobudzać, budować, angażować
wyobraźnię widza. By tak się stało, Osterwa i Limanowski zaczynali nie od prób
sytuacyjnych (reguła w ówczesnym życiu teatralnym), ale od szczegółowej,
wnikliwej analizy tekstu literackiego. Więcej – aktorzy musieli także zdobyć bądź
poszerzyć wiedzę o wystawianym utworze. Oczywiście, było SŁOWO elementem
całości, było oparte na trwałych fundamentach koncepcji sztuki teatru, spośród
których najważniejsze to – idea zespołowości (w kreacji scenicznej, a także w życiu
grupy), pełne poświęcenie się pracy scenicznej, społeczny wymiar sztuki. Teatr
Reduta był pierwszym w dziejach polskiej sceny teatrem-laboratorium, przestrzenią
eksperymentu. Trwało nieustanne szukanie własnej metody gry aktorskiej. Trwało
również dochodzenie do pełni wyrazu dzieła scenicznego – ani rola, ani spektakl nie
były gotowe raz na zawsze, były traktowane jako proces, jako wezwanie do
doskonalenia.
Wiele z dokonań i dążeń Reduty przetrwało, znalazło w naszym teatrze
twórczych kontynuatorów. Ze smutkiem stwierdzić trzeba, że w znikomym stopniu
odnosi się to dzisiaj do SŁOWA. Tym większe zadania stają przed Ogólnopolskim
Konkursem Recytatorskim. Niejeden raz mówiliśmy o nim „Reduta Słowa”, teraz
przypominamy, gdzie nasze źródło.

Eliminacje wojewódzkie dla uczestników z Dolnego Śląska odbędą się 27 kwietnia o godz. 10:00 w Teatrze Starym w Bolesławcu (ul. Teatralna 1).

Dokumenty do pobrania:

Regulamin

Karta zgłoszenia - turniej recytatorski i "Wywiedzione ze słowa"

Karta zgłoszenia - poezja śpiewana

Karta zgłoszenia - teatr jednego aktora