Historia Zespołu Pieśni i Tańca „Bolesławiec”

Taniec ludowy, jako forma zajęć istnieje w Młodzieżowym Domu Kultury od 1954 roku, kiedy to utworzono Dom Harcerza z inicjatywy ówczesnego Inspektora Szkolnego Edwarda Ragusa i instruktorki zajęć pozalekcyjnych Wandy Patory pracującej wówczas w Wydziale Oświaty. Z jej inicjatywy powstała pierwsza grupa zajęć rytmiki, którą następnie prowadziła Lucyna Ławrowska, realizując naukę tańców ludowych z regionu Kujaw i Wielkopolski.

W październiku 1955r. Wanda Patora utworzyła z uczniów szkół podstawowych i licealnych 60-osobowy Zespół Pieśni i Tańca. Zespół ten miał własny samorząd i radę zespołu. Program pracy obejmował ćwiczenia klasyczne i rytmiczne oraz tańce ludowe i pieśni, szczególnie z regionu krakowskiego. Akompaniatorką zespołu była Maria Górecka, a następnie Barbara Hodyl. Sukcesy, jakie odnosił zespół, przypisać należy czynnej i efektywnej pracy jego uczestników, a także opiece i współpracy ze strony kierownictwa Domu Harcerza.

Lata 1967-1976 to okres szczególnych osiągnięć Zespołu Pieśni i Tańca. W tym okresie opiekę nad zespołem przejęła Maria Teresa Banaszek, opracowując układy taneczne o charakterze regionalnym
i narodowym. Zespół liczył wówczas ponad 100 osób. Akompaniatorem przez wiele lat był Zdzisław Karpowicz, a później Albin Wilczura. Znakomity chór prowadził Bernard Cichorzewski.

Do największych osiągnięć artystycznych zespołu tego okresu należy prezentowanie obrzędowych widowisk folklorystycznych: „Staropolskie Święto Żniw”, „Polskie gody weselne” oraz „Na Krakowskim Rynku”. Młodzież bardzo chętnie uczestniczyła w zajęciach, a kilku nawet zostało instruktorami tańca:

Anna Słabiak – Zespół Pieśni i Tańca „Bolesławiec”

Bernard Lewandowski – Szkoła Tańca Towarzyskiego

Piotr Skowroński – Szkoła Tańca Towarzyskiego

Ryszard Rojek – instruktor tańca towarzyskiego i disco

Elżbieta Eisenblätter – instruktor tańca Flamenco i tańca orientalnego

Anna Marek – tancerka Poznańskiego Teatru Tańca

Anna Idkowiak (Serkies) – Zespół Pieśni i Tańca „Bolesławiec", Gminny Zespół Pieśni i Tańca „Jutrzenka"

Po odejściu z MDK Marii Teresy Banaszek w listopadzie 1976 r. powstał na mocy porozumienia Młodzieżowego Domu Kultury z Bolesławieckim Ośrodkiem Kultury Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Bolesławieckiej. Instruktorem tańca w tym okresie była Cecylia Patora prowadząca zespół harcerski „Andromeda”. Akompaniatorem był wówczas Albin Wilczura, a następnie Janina Narbut-Judek- Krawczewska. Zespół ten został przeniesiony do BOK w roku 1978 i obecnie nosi nazwę Zespół Pieśni i Tańca „Bolesławiec”, a instruktorem tańca przez lata była dawna uczestniczka zajęć MDK Elżbieta Andrusieczko-Tor.

Koniec lat 70. to okres zmian kadrowych w MDK. Wtedy rozpoczęła tu pracę Anna Rutkowska, a następnie Anna Słabiak – dawna uczestniczka zajęć MDK, wróciła także Maria Teresa Banaszek. Powstały nowe grupy tańca ludowego. Przygotowywano początkowo programy stylizowanego folkloru tanecznego, rezygnując z pieśni czy ukazywania obrzędów ludowych.

Lata 1981/82 to utworzenie Zespołu Pieśni i Tańca „Mały Bolesławiec” z czterech grup tanecznych pod kierunkiem Anny Słabiak i Anny Rutkowskiej przy akompaniamencie Janiny Narbut-Judek-Krawczewskiej, chóru pod kierunkiem Grażyny Starzyńskiej oraz kapeli ludowej pod kierunkiem Zofii Michalskiej. W tym okresie zespół nawiązał kontakty zagraniczne z Niemcami i występował w Pirnie, bardzo często uświetniał także swoimi występami ważne uroczystości w mieście i regionie.

Lata 1985–1991 to nowy rozdział w działalności zespołu. W tym okresie dyrektorem MDK była Anna Rutkowska, która szczególnie otoczyła opieką dział artystyczny. Z inicjatywy Janiny Narbut-Judek- Krawczewskiej z uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej została utworzona młodzieżowa kapela ludowa. Kontynuowano współpracę z Domem Pioniera w Pirnie oraz nawiązano kontakty kulturalne z czeskim chórem „Hlasek” w Litomierzycach i zespołem tanecznym w Rudnicach.

Urozmaicony repertuar zespołu prezentowano na wielu imprezach; dożynkach, uroczystościach okazjonalnych i środowiskowych, Wiośnie Bolesławieckiej, Bolesławieckim Święcie Ceramiki, itd. Od początku istnienia zespół był laureatem wojewódzkich i międzywojewódzkich przeglądów zespołów artystycznych. W kolejnych latach rozszerzyła się współpraca z Czechami: w Litomierzycach z chórem "Puellae cantantes" i ze szkołą muzyczną w Pilznie. „Mały Bolesławiec” reprezentował kulturę polską także w Siegburgu w 1997 r. i Pech w 2001 r. w Niemczech oraz gościł na Międzynarodowym Festiwalu Młodzieży w Hobro w Danii w 1996 r. Wyjeżdżał kilkakrotnie do Markersdorfu, gdzie stałą współpracę nawiązała pracownia plastyczna MDK. Występował na Targach Turystycznych w Berlinie w 2004 r., podczas Tygodnia Kultur w Zwickau oraz w Bautzen.

Repertuar zespołu obejmował tańce narodowe (polonez, oberek i krakowiak), tańce regionalne (dolnośląskie, kaszubskie, lubelskie i górnośląskie) oraz tańce różnych narodów. Tancerze śpiewali przyśpiewki z różnych regionów Polski.

Od lat 90. z inicjatywy Janiny Narbut-Judek-Krawczewskiej zespół prowadzi także działalność edukacyjną dla przedszkoli i klas I-III, organizując cykliczne audycje muzyczne na temat folkloru mające na celu zapoznanie najmłodszych z tańcami i muzyką ludową oraz przybliżenie wiedzy o obrzędach i zwyczajach ludowych. Organizowane były zajęcia otwarte dla nauczycieli przedszkoli i klas I-III mające na celu praktyczną naukę polskich tańców regionalnych, a także zapoznanie z obrzędami i polską tradycją różnych regionów Polski.

Od szeregu lat uczestnicy zespołu wyjeżdżają w okresie ferii na warsztaty taneczno-muzyczne.

Od 2004 roku zespół współpracuje z Deutsch-Polnischer Verein z Zwickau. Współpraca ta ma na celu przybliżenie kultury polskiej dzieciom i młodzieży niemieckiej oraz wychowanie w duchu tolerancji dla innych kultur. Polega na organizowaniu wspólnych warsztatów tanecznych w Niemczech i w Polsce i prezentowaniu przygotowanego programu publiczności niemieckiej i polskiej.

W swoim repertuarze zespół ma obecnie polskie tańce narodowe: krakowiaka, oberka, mazura, poloneza, i kujawiaka oraz tańce regionalne: dolnośląskie, górnośląskie, kaszubskie, lubelskie i lubuskie.

W 2005 roku odeszła z zespołu Janina Narbut-Judek-Krawczewska, jej miejsce ponownie zajęła Zofia Michalska. Od 2008 roku współprowadzącą ZPiT została Anna Idkowiak (Serkies) przy akompaniamencie  Agaty Pińczuk-Burdzy.

W 2011 roku z zespołem pożegnała się Anna Słabiak. Wraz z nią odeszła Zofia Michalska. Pałeczkę przejęła Anna Idkowiak (Serkies) wraz z Bogusławem Kłakiem, który został nowym kapelmistrzem.

Dziś Zespół Pieśni i Tańca „Bolesławiec” składa się z 6 grup tanecznych, w których ćwiczy około 70 tancerzy, nadal kultywując i promując polską kulturę ludową oraz reprezentując miasto i Młodzieżowy Dom Kultury w Polsce i za granicą.

Kapela Zespołu Pieśni i Tańca „BOLESŁAWIEC”

Muzyka ludowa w Młodzieżowym Domu Kultury rozbrzmiewa już przez 50 lat. Od powstania placówki w 1954 r. do 1983 r., tj. do utworzenia Państwowej Szkoły Muzycznej w Bolesławcu prowadzono tu zespołową naukę gry na instrumentach (mandolina, gitara, akordeon, trąbka, saksofon, flet prosty, perkusja).

Do 1978 r. w kapeli akompaniującej zespołowi „Mały Bolesławiec” grali instruktorzy muzyki. Należy przypomnieć chociażby niektóre nazwiska zasłużonych dla MDK osób: Marian Broczek, Stanisław Kozioł, Zofia Michalska, Zdzisław Karpowicz, Edward Krawczewski.

W roku 1981 Zofia Michalska utworzyła z uczestników swojej pracowni muzycznej kapelę „Michałki”. Zespół ten przygrywał na ludowo tancerzom, ale przede wszystkim występował z własnym programem.

W roku 1985 z inicjatywy Janiny Narbut-Judek-Krawczewskiej powstała ludowa kapela Zespołu Pieśni i Tańca „Mały Bolesławiec”, która istnieje do dziś, jednak od czerwca 2020 r. funkcjonuje pod zmienioną nazwą Zespołu Pieśni i Tańca „Bolesławiec”. Tworzą ją uczniowie i absolwenci Państwowej Szkoły Muzycznej w Bolesławcu. Początkowo uczestnikami była też młodzież z pracowni muzycznych MDK.

Przez prawie 25 lat grało w tej kapeli ponad 50 osób. Dziś opiekuje się nią grający na akordeonie Wojtek Piwowarski. Podczas występów zazwyczaj towarzyszą mu: Marek Łętowski na pianinie, Marek Kuśmierek na kontrabasie, Justyna Pankowska i Karolina Makowska na skrzypcach, Mikołaj Cieśla na klarnecie i Piotr Popielarz na bębnie.